Wat verandert er in VCA?
VCA staat niet stil. De regeling wordt beheerd door de SSVV en regelmatig aangepast om actueel te blijven. Alle actuele documentatie is beschikbaar op vca.nl . Hier vind je de belangrijkste wijzigingen waar je als bedrijf rekening mee moet houden.
Wijzigingen per 1 juli 2025
De grootste verandering in 2025 gaat over leidinggevenden. Vanaf 1 juli 2025 moeten operationeel leidinggevenden aantoonbare leiderschapsvaardigheden hebben. Dit staat in het VCA 2017/6.0-certificatieschema.
Wat betekent dit concreet?
Tot nu toe was het voldoende dat een voorman of werkvoorbereider het VOL-VCA diploma had. Vanaf juli 2025 moet je ook kunnen laten zien dat deze mensen daadwerkelijk leiding kunnen geven op het gebied van veiligheid.
Dit moet je regelen:
- Leiderschapsvaardigheden opnemen in de functiebeschrijving van leidinggevenden
- Leiderschapsvaardigheden meenemen in de beoordeling van leidinggevenden
- Kunnen aantonen dat leidinggevenden getraind zijn of ervaring hebben met veilig leiderschap
Je hebt tot 1 juli 2026 de tijd om dit op orde te krijgen. De auditor zal vanaf dan controleren of je hieraan voldoet.
Waarom deze verandering?
Een VOL-VCA diploma bewijst dat iemand kennis heeft van veiligheid. Maar kennis alleen is niet genoeg. Een goede leidinggevende moet ook:
- Het goede voorbeeld geven
- Mensen aanspreken op onveilig gedrag
- Veiligheid bespreken in werkoverleg
- Tijd en middelen vrijmaken voor veilig werken
De SSVV wil met deze eis dat bedrijven hier bewuster mee omgaan.
Wat moet je doen?
Stap 1: Check je functiebeschrijvingen Kijk of er iets over veiligheid en leiderschap in staat. Zo niet, voeg het toe. Bijvoorbeeld: “Geeft actief leiding aan veilig werken en spreekt medewerkers aan op onveilig gedrag.”
Stap 2: Neem het mee in beoordelingen Bij het jaarlijkse functioneringsgesprek of de beoordeling: bespreek hoe de leidinggevende omgaat met veiligheid. Leg dit vast.
Stap 3: Overweeg training Als je leidinggevenden nog nooit training hebben gehad in veilig leiderschap, is dit een goed moment. Er zijn korte cursussen die hier specifiek op ingaan.
De 3-maandenregel
Dit is geen nieuwe regel, maar veel bedrijven vergeten hem: je VCA-systeem moet minimaal 3 maanden draaien voordat je gecertificeerd kunt worden.
De auditor wil bewijs zien dat je systeem werkt in de praktijk. Dat betekent:
- Minimaal 3 maanden aan toolboxregistraties
- Minimaal 3 maanden aan werkplekinspecties
- Incidentregistraties (als er incidenten waren)
- Bewijs dat diploma’s gecontroleerd worden
Begin dus op tijd. Als je in september gecertificeerd wilt zijn, moet je systeem uiterlijk in juni draaien.
Ongevallenfrequentie-index (IF)
Voor certificering mag je ongevallenfrequentie-index (IF) niet hoger zijn dan 40. Dit is een berekening die aangeeft hoe vaak er ongevallen gebeuren per gewerkte uren.
Hoe bereken je de IF?
De formule is:
IF = (aantal ongevallen met verzuim × 1.000.000) / totaal gewerkte urenEen voorbeeld: je bedrijf heeft 20 medewerkers die elk 1.800 uur per jaar werken. Dat is 36.000 uur totaal. Als er 1 ongeval met verzuim was:
IF = (1 × 1.000.000) / 36.000 = 27,8Dit is onder de 40, dus je voldoet.
Heb je een IF boven de 40? Dan kun je niet gecertificeerd worden totdat dit verbetert. Focus dan eerst op het voorkomen van ongevallen voordat je het certificeringstraject start.
Versiegeschiedenis VCA
De huidige versie is VCA 2017/6.0. Deze is ingevoerd in 2017 en sindsdien enkele keren aangepast met kleine wijzigingen.
Belangrijke momenten:
- 1994: Eerste versie VCA gelanceerd
- 2004: Grote herziening, structuur aangepast
- 2008: Update met meer nadruk op management
- 2017: Huidige versie (VCA 2017/6.0), vereenvoudigde structuur
- 2025: Nieuwe eis leiderschapsvaardigheden
De officiële documenten vind je altijd op vca.nl .
Meer informatie
- VCA eisen - De volledige checklist uitgelegd
- Stappenplan - Van start tot certificaat
- Persoonscertificaten - B-VCA en VOL-VCA diploma’s